لوله مانیسمان چیست؟

لوله‌های مانیسمان از جمله لوله‌های پر کاربرد در صنایع مختلف است. به هر حال در زمان انجام هر نوع لوله کشی احتمالاً اولین سوالی که باید از خودتان بپرسید این است که به چه نوع لوله‌ای نیاز دارید و این لوله قرار است تحت چه شرایطی قرار بگیرد. سپس لازم است بررسی کنید که از میان لوله‌های درزدار یا بدون درز کدامیک برای کار شما مناسب ‌تر است. تفاوت‌های زیادی بین این دو نوع لوله وجود دارد و همین باعث شده لوله مانیسمان بیشتر از سایر لوله‌های فلزی باشد. روی سطح لوله‌های مانیسمان هیچ جای جوشی وجود ندارد و به همین دلیل آن‌ها را بدون درز خطاب می‌کنند. برای اینکه بدانید لوله مانیسمان چیست و با انواع کاربردهای این لوله آشنا شوید، در این مقاله از وب‌سایت دکتر تأمین با ما همراه باشید.

 

تاریخچه ساخت لوله مانیسمان

این لوله‌ها برای اولین بار در قرن 19 توسط دو برادر آلمانی با نام رینهارد و مکس مانیسمان تولید شدند و از همین رو به نام لوله‌های مانیسمان شهرت دارند. درست در حوالی سال 1885 بود که برادران مانیسمان برای اولین بار روشی برای ساخت لوله‌های بدون درز ابداع کردند. پس از آن هر سال تجهیزاتی مدرن ‌تر و بهتر برای تولید این لوله‌ها ایجاد شد و ماشین آلاتی جدید برای ساخت این لوله‌ها به وجود آمد. در سال 1930 روش تولید لوله‌های نورد سرد ابداع شد و پس از آن در سال 1960 به دلیل بهبود کارخانه نورد دستگاه‌های جدید برای تبدیل شمش به لوله ایجاد شد و پس از گذشت سال‌ها و با پیشرفت‌های دوره‌ای که ایجاد شد، روش‌های نوین امروزی برای تولید این لوله‌ها به کار گرفته شد.

 

 

لوله مانیسمان چیست؟

لوله‌های مانیسمان یا لوله بدون درز (seamless pipe) به نوعی لوله فولادی گفته می‌شود که برای ساخت آن‌ها به جای استفاده از ورقه‌های آلومینیوم از شمش استفاده می‌شود. به کار گرفتن فرآیندهای خاص در ساخت این نوع لوله‌ها موجب شده تا هیچ جای درز و جوشی روی آن‌ها وجود نداشته باشد و برای همین دارای ویژگی‌های متفاوتی نسبت به لوله‌های درزدار هستند. عمر، کارایی و مقاومت لوله‌های مانیسمان بسیار بالاتر از لوله‌های درز جوش است و از همین رو این لوله‌ها در دسته بهترین انواع لوله‌های پر کاربرد قرار می‌گیرند.

به کار بردن لوله‌های مانیسمان به دلیل نداشتن جای جوش معمولاً امن ‌تر از لوله‌های درزدار است و دردسر کمتری ایجاد می‌کنند و از آنجایی که عمر طولانی ‌تر و مقاومت بالاتری دارند، استفاده از آن‌ها در صنایع حساس بسیار متداول ‌تر است. برای ساخت لوله‌های مانیسمان معمولاً از فولاد و یا کربن استیل استفاده می‌شود. از طرف دیگر برخی از انواع لوله‌های بدون درز نیز از فولاد آلیاژی و مسی تولید می‌شوند.

 

مهم ‌ترین تفاوت‌های لوله مانیسمان و لوله‌های درزدار

لوله‌های مانیسمان یا بدون درز از جهات مختلفی با لوله‌های درزدار تفاوت دارند که در ادامه به برخی از این تفاوت‌ها اشاره شده است.

1- تفاوت‌های ظاهری لوله‌ها

برای تولید لوله‌های فولادی بدون درز از شمش فولاد استفاده می‌شود و روی سطح لوله‌های مانیسمان هیچ جای درز و جوشی وجود ندارد و ظاهری یکپارچه دارد. بعد از ساخت لوله روی آن‌ها از نوعی روغن جلا دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرد، از همین رو این لوله‌ها کمی براق هستند. لوله‌های درزدار با استفاده از ورقه‌های فولاد تولید می‌شوند و روی سطح آن‌ها جای جوش وجود دارد.

2- تفاوت در فرآیند قالب گیری لوله‌ها

برای ساخت لوله‌های مانیسمان یا بدون درز از شمش فولاد طی فرآیند نورد استفاده ی‌شود. در حالی که برای تهیه لوله‌های درزدار لازم است ورقه‌ها ابتدا خم شوند و بخش‌های مختلف لوله طی فرآیندهایی چند مرحله‌ای، جوشکاری می‌شوند.

3- عملکرد و کاربرد لوله‌ها

لوله‌های فولادی بدون درز ظرفیت تحمل فشار بیشتری دارند و مقاومتشان بالاتر است. از همین رو این لوله‌ها بیشتر در صنایع و تجهیزات فشار بالا و صنایع حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالی که لوله‌های درزدار قادر به تحمل چنین فشاری نیستند و امکان خوردگی و آسیب در فشار و دمای بالا برای این لوله‌ها وجود دارد. لوله‌های درزدار بیشتر در صنایعی مثل هوافضا، اتومبیل سازی و الکترونیک که فشار آن‌ها به نسبت کمتر است مورد استفاده قرار می‌گیرند.

4- تفاوت در اندازه لوله‌ها

یکی از مهم‌ ترین ویژگی‌های لوله‌های بدون درز این است که حداکثر با قطر 20 میلی متری تولید می‌شوند. از طرفی تولید لوله‌هایی در اندازه‌های بزرگ تر نیازمند هزینه و صرف زمان زیادی است. برای تولید لوله‌های بدون درز در اندازه‌های بزرگ باید از روش انبساط گرم استفاده شود که این موضوع روی کیفیت لوله تأثیر می‌گذارد. این در حالی است که تولید لوله‌های درزدار این محدودیت را ندارد و در اندازه‌هایی متنوع ‌تری تولید می‌شوند.

5- تفاوت در هزینه‌ و قیمت لوله‌

به طور معمول هزینه ساخت و تولید لوله‌های مانیسمان نسبت به لوله‌های درزدار بیشتر است. برای ساخت و تولید این لوله‌ها از تجهیزات بیشتری استفاده می‌شود و زمان بیشتری لازم است. از همین رو لوله‌های مانیسمان نسبت به انواع لوله درزدار گران ‌تر هستند و این موضوع نیز از مهم‌ ترین تفاوت‌های لوله‌های درزدار و بدون درز محسوب می‌شود.

 

 

مزایای لوله مانیسمان

اولین مزیت و تمایز لوله‌های مانیسمان با لوله‌های درزدار این است که این لوله‌ها قادر به تحمل فشار زیادی هستند و کمتر در معرض ترک خوردگی و آسیب قرار دارند. امکان محاسبه مقدار فشار دقیقی که لوله‌های بدون درز یا مانیسمان قادر به تحمل آن هستند، بسیار ساده است و این موضوع موجب می‌شود تا بعد از لوله کشی مشکلات کمتری اتفاق بیفتد و مقیاس‌ها دقیق تر باشد.

معمولاً لوله‌های درزدار تا حدود 20 درصد فشار کمتری را نسبت به لوله‌های مانیسمان تحمل می‌کنند.

لوله‌های مانیسمان در ضخامت‌ها و اندازه‌های متفاوتی تولید می‌شوند و سطح صاف و صیقلی دارند و همین موضوع موجب کارایی بیشتر این لوله‌ها می‌گردد. از آنجایی که لوله‌های بدون درز قادر به تحمل فشار زیادی هستند، از آن‌ها در صنایع حساسی مثل پالایشگاه و همچنین زیر ساخت‌های مرتبط با نفت و گاز و انتقال مواد اسیدی استفاده می‌شود. از طرف دیگر نبود جای درز و جوش روی لوله‌های مانیسمان موجب شده تا در برابر خوردگی و فشار مکانیکی نیز مقاوم ‌تر از سایر لوله‌ها عمل کنند و قادر به تحمل دمایی بیشتر باشند.

ویژگی‌های برتر لوله مانیسمان نسبت به انواع لوله درزدار موجب شده تا در هر زمان بتوانید لوله‌های مانیسمان را جایگزین لوله‌های بدون درز کنید، اما چنین شرایطی برای لوله‌های درزدار وجود ندارد.

از مهم ‌ترین مزیت‌های لوله‌های مانیسمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• قابلیت جوش پذیری بالا
• عملکرد بهتر نسبت به سایر انواع لوله‌های فولادی
• استحکام بالا
• طول عمر زیاد
• مناسب برای حمل و انتقال مواد سمی
• مقاومت بالا در برابر خوردگی
• تحمل فشار زیاد
• تحمل دمای بالا
• مقاومت بالا در برابر رطوبت
• مناسب برای انتقال مواد در مسافت‌های طولانی
• عدم نشت مواد سمی به بیرون از لوله
• انتقال برق
• کاهش ایجاد رسوب و جرم در داخل لوله

 

کاربرد لوله مانیسمان

لوله مانیسمان به دلیل کیفیت بالایی که دارد در صنایع مختلف و حساسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیوه ساخت و تولید این لوله‌ها موجب شده تا لوله‌های بدون درز دارای ویژگی‌های متمایز و منحصر به فردی باشند. در ادامه به مهم‌ ترین کاربردهای لوله مانیسمان اشاره شده است.
• انتقال آب و فاضلاب
• منتقل کردن مواد اسیدی
• لوله کشی و تأسیسات ساختمانی
• انتقال صنایع دارویی
• انتقال صنایع غذایی
• صنایع برق
• صنایع دریایی و کشتی رانی
• صنایع نظامی
• صنایع پتروشیمی، نفت و گاز
• آتش نشانی
• ساخت پل و اسکله
• صنایع رنگ و پلی اکریل

انواع لوله مانیسمان

به طور کلی لوله‌های مانیسمان در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند و همین موضوع نیز روی کاربرد این لوله‌ها تأثیر می‌گذارد. این لوله‌ها معمولاً در اندازه‌های 6 متری و 12 متری هستند و از نظر ضخامت به رده‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. معمولاً رده‌های 20 و 40 بیشتر از سایر رده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و پرکاربردتر هستند.
از نظر نوع آلیاژ به کار رفته در لوله‌های مانیسمان می‌توان آن‌ها را به 3 دسته حرارتی، برودتی و اسیدی تقسیم نمود. لوله‌های حرارتی می‌توانند دماهایی بالاتر از 450 تا 1100 درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند. لوله‌های مانیسمان برودتی قادر به تحمل دماهای بسیار پایین‌ تر از منفی 30 درجه سانتی‌گراد هستند. لوله‌های مانیسمان اسیدی نیز در برابر مواد اسیدی و قلیایی بسیار مقاوم هستند.

 

 

اهمیت تطابق لوله مانیسمان با اتصالات آن

برای متصل کردن انواع لوله مانیسمان لازم است از اتصالات مخصوص به آن استفاده شود. از این اتصالات برای تغییر دادن اندازه لوله، کاهش و افزایش اندازه لوله و همچنین هدایت در مسیری درست، استفاده می‌شود. اتصالات مانیسمان درست همانند لوله‌های آن باید بدون درز و جوش ساخته شوند تا همانند لوله قادر به تحمل فشار و دمای زیاد باشند و برابر زنگ زدگی مقاوم باشند. از همین رو لازم است لوله‌های مانیسمان تنها با اتصالات مخصوص به خودشان مونتاژ شوند.

مطلب پیشنهادی: معرفی 10 نوع لوله‌ فاضلابی و کاربرد آنها

منظور از گالوانیزاسیون لوله مانیسمان چیست؟

یکی از روش‌های مؤثر برای افزایش طول عمر و مقاومت لوله‌های مانیسمان استفاده از روش گالوانیزاسیون است. به لوله‌هایی که طی فرآیند گالوانیزاسیون قرار می‌گیرد، لوله گالوانیزه گفته می‌شود. در این روش لوله مقاومت بالایی در برابر رطوبت و پوسیدگی پیدا می‌کند و هزینه نگهداری آن تا میزان زیادی کاهش می‌یابد. به طور معمول آبکاری لوله گالوانیزه به دو روش سرد و گرم ایجاد می‌شود. طی فرآیند گالوانیزه گرم، لوله‌های مانیسمان داخل یک استخر بزرگ از فلز روی مذاب فرو برده می‌شود و سپس در معرض هوا خشک می‌شوند. در روش سرد گالوانیزاسیون، لوله‌ها درون ترکیبی از نمک روی و محلول الکترولیز فرو برده می‌شوند و لایه‌ای نازک از روی بر سطح لوله قرار می‌گیرد. معمولاً لوله‌هایی که به روش گرم تهیه می‌شوند، مقاومت بالاتری نسبت به لوله‌های تولید شده به روش سرد دارند. برای مشاهده قیمت هر شاخه لوله گالوانیزه می‌توانید به وب‌سایت دکتر تامین مراجعه کنید.

 

پوشش گالوانیزه نسبت به مواد اسیدی بسیار حساس است و اسید موجب از بین رفتن گالوانیزه می‌شود. روکش گالوانیزه روی سطح لوله مانیسمان موجب می‌شود رنگ لوله تیره و تقریباً خاکستری رنگ شود. زمانی که لوله گالوانیزه می‌شود، عمر طولانی ‌تری نسبت به لوله‌های معمولی دارد. این لوله‌‌ها در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند و از همین رو برای انتقال آب آشامیدنی نیز بسیار مناسب هستند. از طرف دیگر لوله‌های مانیسمان گالوانیزه در برابر ساییدگی و آتش سوزی نیز مقاومت بسیار بالایی دارند. نکته مهمی که باید در مورد لوله‌های مانیسمان گالوانیزه بدانید، این است که برای اتصال این لوله‌ها به هیچ عنوان نباید از جوشکاری استفاده نمود. این کار موجب ایجاد دود سمی می‌شود که مسمومیت ایجاد می‌کند.

 

 

قیمت لوله مانیسمان

به طور کلی فرآیند تولید لوله‌های مانیسمان نسبت به لوله‌های درزدار سخت ‌تر و زمان‌بر ‌تر است و همین موضوع موجب شده تا این لوله‌ها قیمت بیشتری داشته باشند. به طور کلی استفاده از مواد اولیه باکیفیت و همچنین یکپارچگی در ساخت این لوله‌ها اهمیت زیادی دارد. از طرف دیگر لازم است تا لوله‌ها بعد از ساخت حتماً تست شوند و کیفیت آن‌ها مورد بررسی قرار بگیرد. در نظر گرفتن همه این موارد می‌تواند روی مرغوب بودن کیفیت لوله مانیسمان و همچنین قیمت آن تأثیر بگذارد. به علاوه هر چقدر ابعاد و سایز لوله بزرگ‌ تر باشد، قیمت آن نیز بیشتر است. از طرف دیگر نوع کاربرد لوله نیز روی این موضوع تأثیرگذار خواهد بود.
به یاد داشته باشید اینکه لوله مانیسمانی که خریداری می‌کنید، چه کیفیت و برندی دارد، می‌تواند روی هزینه شما مؤثر واقع شود. شاید قیمت این لوله‌ها نسبت به سایر انواع لوله‌ها کمی بیشتر باشد، اما عمر طولانی و مزیت‌هایی که دارند، موجب می‌شود تا به هزینه نگهداری و تعویض کمتری نیاز پیدا کنند. با توجه به نوسانات قیمت برای استعلام قیمت‌ لوله مانیسمان و تجهیزات مربوط به آن می‌توانید با کارشناسان دکتر تأمین در ارتباط باشید.

 

سوالات متداول

چرا به لوله‌های بدون درز، لوله مانیسمان گفته می‌شود؟
لوله‌های بدون درز برای اولین بار توسط دو برادر به نام مانیسمان تولید شدند و از همین رو به آن‌ها مانیسمان نیز گفته می‌شود.

لوله‌های مانیسمان معمولا با چه طولی تولید می‌شوند ؟
این لوله‌ها به طور معمول دارای طول‌های 6 متری و 12 متری در کارخانه‌ها تولید می‌شوند.

چرا لوله‌های بدون درز قیمت بالاتری نسبت به لوله‌ها درزدار دارند ؟
استفاده از شمش فولاد برای ساخت لوله بدون درز موجب می‌شود تا به زمان و تجهیزات بیشتری برای ساخت نیاز داشته باشد و از همین رو قیمت لوله‌های بدون درز از لوله‌های درزدار بیشتر است.

مهم‌ترین تفاوت لوله‌های بدون درز و درزدار کدام است ؟
در لوله‌های بدون درز همانطور که از نام آن نیز مشخص است، هیچ جای جوش و درزی روی لوله وجود ندارد، در حالی که لوله‌های درزدار از ورقه‌های فولادی تهیه می‌شوند و ورقه‌ها با استفاده از جوش خوردن به هم وصل می‌شوند.

جمع بندی

لوله‌های مانیسمان یکی از پرکاربردترین انواع لوله‌ها هستند که به دلیل فرآیند ساخت پیچیده و همچنین ویژگی‌های متمایزی که دارند، مزیت‌های زیادی نسبت به لوله‌های درزدار دارند. این لوله‌ها قادر به تحمل فشار و دمای بالا هستند و از این رو در صنایع نفت و گاز بیشتر از هر صنعت دیگری کاربرد دارند.