از جمله مهم‌ترین اقداماتی که باید قبل از شروع به ساخت یک پروژه ساختمانی انجام داد، محاسبه مصالح مصرفی آن است. با انجام این فرایند، پیمان‌کارها می‌توانند میزان مصالح مورد نیاز خود را تا حد بسیار دقیقی تخمین بزنند و از طرف دیگر، می‌توانند هزینه‌های تکمیل پروژه را نیز از ابتدا برآورد کنند. بدون شک این دو مسئله می‌تواند بسیار مهم باشد.

محاسبه مقدار میلگرد بستر مصرفی یکی از مهم‌ترین بخش‌های این فرایند به شمار می‌رود. در این مقاله از مجله دکتر تامین، می‌خواهیم به نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه نگاهی داشته باشیم و در کنار هم، از روش محاسبه میلگرد ساختمان را یاد بگیریم. شما مخاطبان عزیز می‌توانید با یادگیری فرمول محاسبه میلگرد ساختمان، خودتان نیز این کار را انجام دهید و از مراجعه به متخصص و پرداخت هزینه، بی‌نیاز شوید.

 

فرایند متره چیست؟

همان‌طور که در مقدمه نیز به آن اشاره کردیم، سازندگان پروژه‌های ساختمانی معمولا قبل از شروع به فرایند ساخت، مقدار مصالح مصرفی را با استفاده از فرمول‌های گوناگون محاسبه می‌کنند. فرقی نمی‌کند که پروژه ساختمان برای چه هدفی باشد؛ چه مسکونی، چه اداری، چه صنعتی و چه شهرسازی، قبل از اقدام برای هر یک، لازم است که میزان مصالح مصرفی‌شان برآورد شود.

به فرایند محاسبه میلگرد مصرفی ساختمان و دیگر مصالح به کار رفته در آن، فرایند «متره» گفته می‌شود. نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه از جمله مهم‌ترین بخش‌های متره کردن به‌حساب می‌آید. دو بخش مهم دیگری که در فرایند متره محاسبه می‌شوند، میزان بتن مصرفی و میزان بلوک مصرفی ساختمان است. در جدول زیر می‌توانید مقدار هر یک از این موارد را بر اساس استاندارد متره، مشاهده فرمایید:

مقدار آهن مصرفی (در هر متر مربع)		مقدار سیمان مصرفی (در هر متر مکعب)		مقدار بلوک مصرفی (هر متر مربع)
مقدار میلگرد مصرفی	60 – 67 کیلوگرم	بتن با عیار 150	16.35 کیلوگرم	برای دیوار 10 سانتی‌متری	8567 عدد
مقدار فولاد سنگین مصرفی	3.5 – 5.5 کیلوگرم	بتن با عیار 250	9.27 کیلوگرم	برای دیوار 20 سانتی‌متری	11.092 عدد
مقدار فولاد سبک مصرفی	2 – 3 کیلوگرم	بتن با عیار 300	33.25 کیلوگرم	برای دیوار 25 سانتی‌متری	16.900 عدد

 

مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساختمان چقدر است؟

اگر می‌پرسید که محاسبه میلگرد ساختمان بتنی چگونه انجام می‌شود و به‌طور کلی برای هر مترمربع چقدر میلگرد یا آهن نیاز خواهیم داشت، جواب ما بسیار ساده است:

هر مترمربع از زیربنای ساختمان، حدود 9 کیلوگرم آهن نیاز خواهد داشت.

(منظور از آهن مصرفی، جمع کل میلگرد مصرفی با فولاد سنگین و فولاد سبک است که در بخش متره به آن اشاره کردیم.)

بر اساس این حساب سرانگشتی، اگر می‌پرسید که برای برای صد متر زیر بنا چقدر میلگرد لازم است، می‌توانیم عدد 900 (کیلوگرم) را در پاسخ به شما ارائه دهیم. البته باید توجه داشته باشید که این نحوه محاسبه میلگرد ساختمان بتنی برای هر متر مربع، چندان دقیق نخواهد بود. بهتر است که از روش‌های دقیق‌تری که در ادامه به شما آموزش می‌دهیم، استفاده کنید.

نحوه محاسبه میلگرد ساختمان (فونداسیون)

اکنون در این بخش، راهنمای کامل نحوه محاسبه میلگرد ساختمان را به شما آموزش خواهیم داد. به‌طور کلی، روش محاسبه میلگرد مصرفی برای هر طبقه، به 3 بخش تقسیم‌بندی می‌شود:

محاسبه میلگردهای طولی

محاسبه میلگردهای عرضی

محاسبه میلگردهای تقویتی

برای اینکه بتوانیم نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه را به‌درستی انجام دهیم، لازم است که هر سه مرحله را بادقت پشت سر بگذاریم. بعد به دست آمدن عدد وزن هر یک از سه نوع میلگرد و جمع آن‌ها با یکدیگر، می‌توانیم وزن میلگرد مورد نیاز برای فونداسیون ساختمان را در اختیار داشته باشیم.

مقدار میلگرد مصرفی در هر متر مربع و روش محاسبه آن به شرح زیر است:

محاسبه میلگردهای طولی

همان‌طور که به‌خوبی از اسم این نوع میلگردهای مصرفی نیز پیداست، در طول فونداسیون کار اجرا می‌شوند. برای اینکه بتوانیم میزان میلگرد مصرفی فونداسیون را به‌صورت طولی اندازه‌گیری کنیم، ابتدا باید با دو مفهوم «کاور» و «خم» آشنا شویم:

کاور

با عنوان پوشش میلگرد نیز شناخته می‌شود. کاور به معنای فاصله میلگرد از قسمت خارجی بتن است.

خم

به معنای خمیدگی دو سر میلگردهای طولی و عرضی در بتن و سازه است. انجام آن بنا بر قوانین واجب است.

حال که با معنای این دو مفهوم آشنا شده‌ایم، می‌توانیم فرمول محاسبه میلگرد مصرفی در طول فونداسیون را به‌خوبی درک کنیم:

طول میلگردهای طولی فونداسیون = طول محور + (طول خم × 2) – (طول کاور × 2)

بعد از اینکه طول میلگردهای طولی را به دست آوردیم، می‌توانیم وزن آن‌ها را نیز با فرمول خاصی به دست آوریم. برای محاسبه وزن میلگردهای طولی می‌توانیم به این روش عمل کنیم:

وزن میلگردهای طولی فونداسیون = طول میلگرد طولی × تعداد × وزن واحد طول

 

محاسبه میلگردهای عرضی

بعد از محاسبه میزان میلگرد مصرفی در مقاطع طولی فونداسیون، نوبت به مقاطع عرضی فرا می‌رسد. مقاطع عرضی، همان عرض فونداسیون هستند. جالب است بدانید که فرمول محاسبه میزان میلگرد مصرفی در عرض فونداسیون نیز کاملا شبیه به مقاطع طولی است. مفاهیم کاور و خم در این بخش نیز کاربرد دارند.

تنها تفاوتی که بین این دو فرمول وجود دارد، آن است که به‌جای استفاده از طول محور، باید از اندازه عرض محور استفاده کنیم. با این اوصاف، روش محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه در مقاطع عرضی فونداسیون، به شرح زیر است:

طول میلگردهای عرضی فونداسیون = عرض محور + (طول خم × 2) – (طول کاور × 2)

حال که طول میلگردهای عرضی را به دست آورده‌ایم، می‌توان وزن آن‌ها را نیز مشخص کنیم. وزن میلگردهای عرضی فونداسیون را نیز باید مطابق با فرمول زیر محاسبه کرد:

وزن میلگردهای عرضی فونداسیون = طول میلگرد عرضی × تعداد × وزن واحد طول

 

 

محاسبه میلگردهای تقویتی

بعد از مقاطع طولی و عرضی، نوبت به مقاطع تقویتی فونداسیون فرا می‌رسد. معمولا واحد اندازه‌گیری میلگرد تفویتی ساختمان، براساس وزن است. برای محاسبه این نوع از میلگردها، باید مطابق با فرمول زیر عمل کنیم:

وزن میلگردهای تقویتی فونداسیون = طول میلگرد × تعداد × وزن واحد طول

 

 نحوه محاسبه میلگرد ساختمان (اسکلت)

بعد از محاسبه میلگرد فونداسیون یک طبقه، نوبت به آن می‌رسد که به سراغ محاسبه میلگرد اسکلت ساختمان یک طبقه برویم. بدون شک در نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه، باید میزان میلگردهای موردنیاز برای اسکلت را نیز به‌درست به دست آورد.

برای محاسبه میلگرد مصرفی اسکلت ساختمان، باید ببینیم که آیا اسکلت ما بتنی است یا فولادی، بعد می‌توانیم به روش زیر، میزان میلگرد را محاسبه کنیم:

اسکلت بتنی

اسکلت بتنی معمولا خود به دو روش اجرا می‌شود:

قاب‌بندی خمشی، دیوار برشی

برای هر مترمربع به حدود 35 تا 45 کیلوگرم میلگرد نیاز است

اسکلت بتنی ساده

برای هر مترمربع به حدود 40 تا 55 کیلوگرم میلگرد نیاز است.

 

در اسکلت فولادی

اسکلت فولادی نیز ممکن است به دو روش انجام شود که در هر یک، میزان میلگرد مصرفی به شرح زیر است:

روش مهاربندی

برای هر مترمربع حدود 45 تا 65 کیلوگرم میلگرد نیاز است.

روش قاب خمشی

برای هر مترمربع به 65 تا 90 کیلوگرم میلگرد مورد نیاز است.

 

بخش سوم: نحوه محاسبه میلگرد ساختمان (سقف و ستون)

در ادامه نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه، لازم است که به سراغ محاسبه میلگرد مصرفی سقف و ستون نیز برویم. بدون شک نحوه محاسبه میلگرد مورد نیاز ساختمان بدون محاسبه سقف‌ها و ستون‌ها کامل نخواهد شد:

محاسبه میلگرد سقف

بسته به روش اجرای سقف، میزان میلگرد متفاوتی را باید تهیه کنیم. این بخش خود به 4 دسته‌بندی دیگر تقسیم می‌شود:

سقف دال دوطرفه

برای هر مترمربع به 60 تا 85 کیلوگرم میلگرد نیاز خواهیم داشت.

سقف دال بتنی

برای هر مترمربع به 10 تا 16 کیلوگرم میلگرد نیاز خواهیم داشت.

سقف تیرچه و بلوک

برای هر مترمربع به 5 تا 7 کیلوگرم میلگرد نیاز خواهیم داشت.

سقف کامپوزیت

برای هر مترمربع به 10 تا 16 کیلوگرم میلگرد نیاز خواهیم داشت.

 

محاسبه میلگرد ستون

منظور از ستون‌، همان میزان میلگرد مصرفی برای آرماتور است. در ساختمان‌هایی که اسکلت فلزی دارند، لازم است که برای هر مترمربع، حدود 12 تا 18 کیلوگرم میلگرد تهیه کنیم.

نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه

اکنون می‌دانیم که برای فونداسیون، اسکلت و همچنین سقف و ستون یک ساختمان چقدر باید میلگرد تهیه کنیم. برای محاسبه میلگرد مصرفی ساختمان یک طبقه، تنها کافی است که میزان هر یک از سه مورد مذکور را مطابق با مطالبی که تا اینجای کار گفته شد، محاسبه کنید.

بعد از آن تنها کافی است که تمامی اعداد را با یکدیگر جمع کرده و وزن نهایی میلگرد ساختمان یک طبقه را به‌راحتی به دست آورید. البته توجه داشته باشید که اگر قرار است برای اجرا روش‌های دیگری را امتحان کنید یا اینکه برای افزایش مقاومت دیوارها از میلگرد بستر استفاده کنید، لازم است که وزن آن‌ها را نیز به وزن کلی اضافه کنید.

نحوه محاسبه میلگرد ساختمان دو طبقه

برای محاسبه میزان میلگرد مصرفی در ساختمان دو طبقه نیز باید مطابق با روش ساختمان یک طبقه عمل کنیم. روش اندازه ‌گیری میلگرد مصرفی این دو مورد هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارد. مانند بخش‌های قبلی، ابتدا باید میزان میلگرد مصرفی فونداسیون، سپس میلگرد مصرفی اسکلت و در نهایت میلگرد مصرفی سقف و ستون را اندازه‌گیری نماییم.

تنها چیزی که در این میان باید به آن توجه داشته باشیم، محاسبه عمق فونداسیون است. در ساختمان‌های دو طبقه، عمق و ضخامت فونداسیون معمولا بیشتر بوده و بسته به تعداد طبقات، افزایش نیز پیدا می‌کند. محاسبه فونداسیون ساختمان دو طبقه به دو بخش تقسیم می‌شود:

محاسبه حداقل عمق

برای محاسبه میزان حداقل عمق فونداسیون، فرمول خاصی وجود دارد که به شرح زیر است:

حداقل عمق = (تعداد طبقات × 10) + 20 سانتی‌متر

با توجه به این فرمول، حداقل عمق مورد نیاز برای یک ساختمان دو طبقه، 40 سانتی‌متر خواهد بود. از آنجایی که توصیه می‌شود حداقل عمق 50 سانتی‌متر باشد، ما 10 سانتی‌متر دیگر به عدد به دست آمده، علاوه می‌کنیم.

 

محاسبه حداقل عرض نوارها

برای محاسبه عرض نوار فونداسیون نیز فرمول خاصی وجود دارد که آن نیز به شرح زیر است:

حداقل عرض نوار = (تعداد طبقات × 20) + 40 سانتی‌متر

با توجه به فرمول بالا، حداقل نوار یک ساختمان دو طبقه 80 سانتی‌متر خواهد بود. در نهایت نیز تنها کافی است که اعداد به دست آمده را در فرمول‌های بخش‌های قبلی جای‌گذاری کرده و وزن میلگرد مور دنیاز فونداسیون را به دست آورید.

نحوه محاسبه میلگرد ساختمان سه طبقه

با دانستن نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه، به‌راحتی می‌توان میلگرد ساختمان دو و سه طبقه را نیز حساب کرد. برای محاسبه میلگرد مصرفی ساختمان سه طبقه نیز باید مطابق با فرمول‌هایی که تا اینجای کار به شما آموزش دادیم استفاده کنید.

ابتدا باید مطابق با بخش قبلی، حداقل عمق فونداسیون و حداقل عرض نوار را به دست آورید. سپس به کمک آن‌ها وزن میلگرد مصرفی فونداسیون را به دست آورید. بعد از آن باید به سراغ اسکلت، سقف و ستون بروید. برای محاسبه این موارد تنها کافی است که اعداد مذکور در بخش‌های قبلی را در 3 ضرب کنید.

در نهایت نیز با جمع تمامی مقادیر، می‌توانید میزان میلگرد مصرفی ساختمان سه طبقه را به دست آورید. گفتنی است که شما می‌توانید محاسبه میلگرد ساختمان چهار طبقه یا بیشتر را نیز به همین صورت انجام دهید.

خرید میلگرد بستر از دکتر تامین

در این مقاله از دکتر تامین، راهنمای کامل نحوه محاسبه میلگرد ساختمان بتنی را برای شما عزیزان توضیح دادیم. ابتدا از نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه شروع کردیم و سپس به سراغ ساختمان‌های دو طبقه، سه طبقه و بیشتر رفتیم. مقدار میلگرد مصرفی در هر متر مربع و روش محاسبه آن بدون شک برای هر سازنده‌ای بسیار اهمیت دارد؛ زیراکه به کمک آن می‌تواند هزینه کار خود را از پیش، برآورد کند.

برای خرید میلگرد باکیفیت از بهترین تولیدکنندگان ایران و البته با کمترین قیمت، فروشگاه آنلاین دکتر تامین می‌تواند مرجع مناسبی برای شما باشد. در دکتر تامین می‌توانید تمام مصالح ساختمانی مورد نیاز خود را تهیه کنید، از میلگرد و دستکش استادکار گرفته، تا تجهیزات بهداشتی آشپزخانه، همگی در دکتر تامین موجود هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره از کارشناسان، با ما تماس حاصل فرمایید.