وجود لوله‌های فاضلابی در هر منطقه‌ای ضروری است تا آب فاضلاب را به سمتی که از پیش تعیین شده است هدایت کند. فرقی نمی‌کند صحبت راجع به چه منطقه‌ای باشد، به هر حال دفع فاضلاب باید به بهترین نحو انجام شود. در غیر اینصورت زندگی و کار غیر ممکن خواهد شد و آلودگی همه جا را فرا خواهد گرفت. در ادامه به معرفی انواع لوله و اتصالات فاضلابی می‌پردازیم.

برای مقاصد مختلف از انواع لوله‌ فاضلاب یا لوله زهکشی با جنس های متفاوت استفاده میشود. در بین انواع مختلف این لوله‌ها، برخی بیشتر از سایرین به کار میروند. در حال حاضر لوله‌های فاضلابی پی وی سی بیشترین کاربرد را در بخش صنعتی و بخش فاضلاب مناطق مسکونی دارند. البته به این معنا نیست که سایر لوله‌ها مورد استفاده قرار نمیگیرند. به غیر از مدل رایجی که نام آن آورده شد، مدل‌های دیگری نیز وجود دارند که به صورت تخصصی تر در مکان‌ها و شرایط خاصی مورد استفاده قرار میگیرند که به طور مفصل به آن ها خواهیم پرداخت.

 

 

تقسیم بندی فاضلاب‌ها

فاضلاب ها را به طور کلی میتوان به سه دسته خانگی (مسکونی)، صنعتی و سطحی تقسیم بندی کرد. در هر کدام از این بخش‌ها نوع فاضلاب تولیدی متفاوت است و اگر بخواهیم به طور تخصصی تر به آن ها نگاه کنیم در موارد زیر با یکدیگر تفاوت دارند:

1. رنگ فاضلاب
2. بوی فاضلاب
3. درجه اسیدی
4. دمای فاضلاب
5. مواد خارجی در فاضلاب
6. وزن مخصوص فاضلاب
7. موجودات زنده در فاضلاب

متخصصان برای تفکیک فاضلاب‌ها از این فاکتور‌ها استفاده میکنند. همچنین لوله‌های فاضلابی بر اساس نوع مواد تولیدی در فاضلاب تعیین میشوند و با یکدیگر متفاوت هستند.

اگر بخواهیم فاضلاب‌ها را بر اساس آنچه که تولید می کنند تقسیم بندی کنیم به پنج دسته می رسیم که به صورت فهرست وار در زیر مشاهده می کنید.

1. فاضلاب تولید شده توسط مراکز تجاری
2. فاضلاب‌های به وجود آمده بر اثر سیلاب‌ها و آب‌های سطحی
3. فاضلاب‌های خانگی مانند شستشو و سرویس بهداشتی
4. فاضلاب صنعتی مانند تمام کارخانجات
5. فاضلاب مراکز عمومی و اداری

در نهایت تمامی این مواد به سمتی هدایت میشوند و باید به شبکه جمع آوری فاضلاب بریزند. همچنین بسیاری از فاضلاب‌های صنعتی به دلیل اینکه حاوی مواد سمی هستند، باید پیش از ریختن به محل جمع آوری فاضلاب‌ها تصفیه شوند. در ادامه با انواع مختلف لوله‌های فاضلابی و کاربرد هر کدام از آنها آشنا خواهید شد.

 

بررسی انواع لوله‌های فاضلابی

زمانی که قصد دارید اقدام به خرید لوله‌های فاضلابی کنید، فاکتور‌های متعددی هستند که باید برای خرید بهترین لوله‌ها در نظر گرفته شوند. در ابتدا تحقیق در مورد بهترین جنس لوله مناسب با کاربرد شماست بسیار مهم می باشد.

 

 

اگر هم شرکت خاصی را استخدام کرده‌اید تا عملیات لوله کشی مکان مورد نظر شما را انجام دهند، باید جنس لوله‌ای که به کار میبرند را متوجه شوید و اطمینان حاصل کنید که بهترین گزینه باشد. انتخاب لوله مناسب بدون شک مهمترین بخش خرید لوله‌های فاضلابی است. اطمینان حاصل کنید که سرمایه ی خود را به درستی خرج می کنید. بهترین و پر‌کاربرد‌ترین لوله‌هایی که برای تخلیه فاضلاب‌ها از آنها استفاده میشود شامل موارد زیر می باشند.

• لوله‌های آزبست
• لوله‌های چدنی
• لوله‌های پی وی سی
• لوله‌های PVC-U
• لوله‌های CPVC
• لوله‌های فولادی گالوانیزه
• لوله‌های بتنی
• لوله‌های پلی اتیلن سنگین یا HDPE
• لوله‌های پوشفیت
• لوله‌های فاضلابی مسی

در ادامه قصد داریم به طور کامل در مورد هر یک از این لوله‌های فاضلابی و معایب و مزایای آنها صحبت کنیم.

 

لوله‌های فاضلابی آزبست

لوله‌های فاضلابی آزبست از آزبست و سیمان تشکیل شده است. از آنجایی که این لوله‌های در برابر فشار بالا مقاومت زیادی دارند، میتوان به عنوان لوله ای برای انتقال شریان آب از آنها بهره برد. این لوله‌های البته میتواند بر اثر نفوذ ریشه درختان و گیاهان آسیب ببیند. اگر در نزدیکی مکانی که میخواهید از لوله‌های فاضلابی آزبست استفاده کنید درختان زیادی وجود دارد و خطر نفوذ ریشه‌ها محتمل است، در صورت امکان سعی کنید از لوله‌های دیگری برای این منظور استفاده کنید.

 

 

از آنجایی که لوله‌های آزبست حاوی سیمان هم هستند و زیر زمین نیز کاربرد دارند، میتوان آنها را در جاده‌ها نیز نصب کرد. تحمل بالای فشار باعث شده بود تا از این لوله‌ها علاوه بر استفاده جهت انتقال آب، در لوله کشی‌های گاز نیز استفاده شود. البته استفاده فراوان از لوله‌های فاضلابی آزبست در سال ۱۹۷۰ میلادی کاهش پیدا کرد. دلیل این امر هم جایگزینی این لوله‌ها با لوله‌های پلاستیکی یا پی وی سی بود که در آن سال وارد بازار شده بود. لوله‌های فاضلابی پی وی سی خطرات سلامتی کمتری برای کارگران داشتند.

 

معایب لوله‌های آزبست

کار کردن با آزبست در بلند مدت باعث میشود کارگران به بیماری مزوتلیوما، سرطان ریه و دیگر بیماری‌های مرتبط با آزبست دچار شوند که بسیار خطرناک هستند. حدودا یک بازه ۱۰ تا ۱۵ ساله زمان میبرد که قرار گرفتن در برابر الیاف آزبست باعث به وجود آمدن بیماری‌های مختلف شود.

همانقدر که لوله های فاضلابی آزبست برای مصارف مربوط به آن مناسب بود، اما دچار نقص‌هایی نظیر شکننده بودن هم بود. پس از چند سال ماند در یک محل میتوانید نشانه‌های فرسایش را در این لوله‌ها ببینید. از این رو استفاده از چنین لوله‌هایی در حال حاضر بسیار کم شده است.

 

لوله‌های فاضلابی چدنی

این مدل لوله‌ها رایج ترین لوله‌های مورد استفاده برای فاضلاب ها هستند و و این روز‌ها در لوله کشی فاضلاب منازل و برخی اماکن تجاری مورد استفاده قرار میگیرند. لوله های چدنی برای بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مناسب هستند. این لوله‌ها برای انتقال آب، برای انتقال فاضلاب‌ها و به طور معمول برای هر کاری که لوله پی وی سی نیز میتواند آن را انجام دهد مناسب است.

به خصوص در پروژه‌هایی با ارتفاع زیاد که لوله‌ها باید تا سقف کشیده شوند، لوله‌های فاضلابی چدنی بسیار مناسب هستند. این لوله‌ها بسیار قوی بوده و بدون اینکه دچار شکستگی شود میتواند وزن کثیفی‌ها و سنگ ریزه‌ها را تحمل کند. یکی دیگر از استفاده‌های عالی لوله‌های چدنی برای دفع زباله هاست. از آن جایی که چدن در برابر سایش‌های طولانی که ممکن است به خاطر مواد غذایی ایجاد شود بسیار مقاوم است، برای این مورد نیز کارایی عالی دارد.

تنها ضعف بزرگ لوله‌های فاضلابی چدنی این است که به سرعت دچار زنگ زدگی و خوردگی میشوند. از این رو لوله‌های چدنی اکثرا برای لوله کشی‌های درون ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرند. پیشنهاد میشود تا حد ممکن برای لوله کشی‌های بیرون ساختمان از این مدل لوله‌های استفاده نکنید.

 

 

لوله‌های فاضلابی چدنی برای محیط زیست عالی هستند. از این لحاظ بسیار بهتر از لوله‌های پی وی سی هستند، زیرا قابل بازیافت هستند و میتوانند بار‍‌ها و بار‌ها در پروژه ها مورد استفاده قرار بگیرند.

 

لوله‌های فاضلابی چدنی عایق صدا هستند

یکی از مهم‌ترین مزایای این لوله‌های چدنی که باعث محبوبیت آنها نیز شده است، این است که صدای آب عبوری درون آن نمیپیچد. مواد تشکیل دهنده ی این لوله ها بسیار متراکم هستند، بنابراین زمانی که آب در منزل شما از درون لوله ها عبور می کند، شما هیچ صدایی نمیشنوید. در عوض لوله های پی وی سی برای استفاده های داخل منزل مناسب نیستند.

لوله‌های پی وی سی بسیار محکم به نظر میرسند و واقعا هم محکم هستند، اما داخل این لوله‌ها عریض است و زمانی که آب در منزل شما از داخل یک لوله ی پی وی سی عبور کند، شما تمام صد‌های تولید شده به واسطه آن را خواهید شنید. قطعا شما علاقه ندارید در حین خوردن شامی لذیذ در اتاق ناهارخوری خود یا در حین خوابیدن در اتاق خواب خود، صدای جریان آبی که از لوله‌های سیستم فاضلاب منزل عبور می کند را بشنوید.

 

قیمت و انواع لوله‌های فاضلابی چدنی

در مقایسه با لوله‌های فاضلابی PVC، لوله‌های چدنی کم هزینه تر هستند، زیرا با اینکه قیمت یکسانی دارند اما شما نیاز دارید برای از بین بردن صدای عبور جریان آب در لوله‌های PVC، آنها را عایق بندی کنید که این عایق بندی هزینه‌بر است. یکی از ویژگی‌های عالی لوله‌های چدنی دوام آن هاست و با خرید این ل لوله‌ها تا سالیان بسیار طولانی نیاز به تعویض آنها نخواهید داشت. به هیچ عنوان نگران تعویض و خرابی این لوله‌ها نباشید و با خیال راحت به آن ها اعتماد کنید.

به طور کلی چهار دسته مختلف از از لوله‌های چدنی وجود دارد که این دسته‌ها بر اساس یک سری فاکتور‌ها از یکدیگر جدا می شوند. این فاکتور ها عبارتند از:

• تحمل فشار آب عبوری
• قطر خارجی لوله
• ضخامت دیواره داخلی

کلاس A و B دارای قطر کمتری نسبت به کلاس C و D هستند. پروژه‌های مختلف نیاز به مدل های متفاوتی از لوله های فاضلابی چدنی دارند. کلاس های مختلف در واقع سایز های متفاوتی از لوله ها را ارائه می دهند که هر کدام می تواند برای کاربرد های خاصی مناسب باشند.

 

انواع لوله های فاضلابی پلاستیکی

لوله های پلاستیکی این روز ها بسیار مورد توجه مصرف کنندگان هستند و به دلیل مزایایی که دارند در بسیاری از پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از پر استفاده ترین لوله های پلاستیکی که برای انتقال آب و فاضلاب استفاده می شوند عبارتند از:

• لوله PVC
• لوله CPVC
• لوله HDPE
• لوله ABS
• لوله PB

مواردی که نام برده شده اند از شناخته ترین مدل های لوله های پلاستیکی برای انتقال آب و فاضلاب هستند که در ادامه با برخی از آن ها به طور کامل آشنا خواهید شد.

 

 

لوله های فاضلابی PVC

PVC یکی از معروف ترین لوله های مورد استفاده در سیستم لوله کشی مدرن است. این لوله ها سال های زیادی است که مورد استفاده قرار می گیرند و با نام لوله پلیکا نیز آن ها را می شناسید.

لوله های فاضلابی PVC که رنگ سفید یا خاکستری دارند برای فشار بالای آب مورد استفاده قرار می گیرند و عمدتا خط اصلی لوله ی خانه ها را تشکیل می دهند. از آنجایی که لوله های PVC انعطاف پذیری لوله های PEX را ندارند باعث می شود برای استفاده در فضا های کوچک درون منزل خیلی مناسب نباشد. باید توجه کنید که برای انتقال آب با دما های خیلی بالا نمی توان از این لوله استفاده کرد.

برای مثال استفاده از آن به عنوان لوله ی فاضلاب آشپزخانه که آب داغ غذا ها یا آب داغ هنگام شستشوی ظروف در آن ریخته می شود نامناسب است. نوع خاصی از لوله های فاضلابی PVC که DWV نام دارند، به خاطر داشتن مواد شیمیایی خاص، برای انتقال آب آشامیدنی مناسب نیستند.

 

لوله های فاضلابی CPVC

لوله های فاضلابی CPVC در واقع همان لوله های PVC هستند که در تهیه ی آن ها از کلر نیز استفاده شده است، به این عمل در صنعت chlorination گفته می شود. CPVC بسیار راحت تر از PVC شکل می گیرد و همچنین بسیار انعطاف پذیر تر است. همچنین نسبت به پی وی سی می تواند در برابر حرارت و فشار آب مقاومت بیشتری داشته باشد. این ویژگی ها لوله های فاضلابی CPVC را برای مصارف صنعتی مناسب کرده است. اما این لوله ها برای انتقال آب آشامیدنی در منازل هم کاربردی است و مورد استفاده قرار می گیرد.

انعطاف پذیری بیشتر این لوله به معنای این است که به مراقبت بیشتری هم نیاز دارد. برای مثال نمی توانید در زیر زمین از این لوله ها استفاده کنید زیرا بر اثر یخ زدگی احتمالا دچار شکستگی می شوند.

 

لوله های فاضلابی HDPE

یکی از سخت ترین و مستحکم ترین لوله های انتقال دهنده ی فاضلاب ها که در حال حاضر در دنیا مورد استفاده قرار می گیرند، لوله های فاضلابی HDPE هستند. این لوله ها با دوام، انعطاف پذیر و در مقابل خوردگی  و زنگ زدگی مقاوم هستند. این لوله ها در متراژ های بالا وجود دارند و هر گونه اتصالات با استفاده از گرمای همجوشی ساخته می شود و معمولا هیچ گونه نشتی در آن ها وجود ندارد. لوله های فاضلابی HDPE می توانند فشار آب را کنترل کنند، زیرا کشش را به حداقل می رسانند که در نهایت منجر به کاهش فشار آب می شوند.

 

 

لوله های فاضلابی UPVC وینوپلاستیک

در ساخت و تولید لوله های فاضلابی UPVC بر خلاف PVC از هیچ عاملی جهت انعطاف پذیر کردن لوله استفاده نشده است و این لوله ها کاملا سفت هستند. همین نبود عامل پلاستیکی دلیل سفت بودن این مدل لوله ها شده است. از لوله های یو پی وی سی برای انتقال آب سرد در ساختمان ها بهره می برند و قطعا انتخاب درستی برای انتقال آب داغ نیستند.

UPVC وینوپلاستیک یکی از با کیفیت ترین لوله های یو پی وی سی حال حاضر بازار ایران است. از این لوله در بسیاری از پروژه های ساختمانی استفاده می شود و کیفیت بالا و دوام آن باعث محبوبیت این برند در میان مصرف کنندگان شده است.

 

 

لوله های فاضلابی پوشفیت نیوفلکس

لوله های فاضلابی پوشفیت نیوفلکس یکی دیگر از پرکاربرد ترین لوله های مورد استفاده برای انتقال آب و فاضلاب هستند. در حال حاضر این لوله ها آخرین نسل لوله های مورد استفاده در خصوص فاضلاب در جهان هستند.

اگر بخواهیم این لوله ها را با PVC مقایسه کنیم، به خاطر جنس پلی پروپیلن لوله های فاضلابی پوشفیت، این لوله ها نسبت به پی وی سی در برابر پوسیدگی و شکنندگی قابل اعتماد تر است. به علت وجود واشر های مناسب و ساختار سوکت دار لوله های پوشفیت، احتمال خروج آب از مفاصل به حداقل رسیده است. به دلیل مزایای فراوانی که این لوله ها دارند، در حال حاضر در پروژه های زیادی مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از این مزایا عبارتند از:

• عدم پوسیدگی
• عدم شعله وری
• عدم رسوب پذیری
• سبکی و سهولت اجرا
• مقاومت زیاد در برابر اسید و باز
• عدم خروج آب از اتصالات سوکتی

 

جمع بندی

تقسیم بندی لوله‌های فاضلابی با توجه به نوع فاضلاب باید انتخاب شوند. این شناخت با توجه به مطالعه در مورد نوع فاضلاب مشخص می‌شود و به انتخاب لوله مورد نظر کمک می‌کند.
به دلیل شیمیایی بودن لوله و اتصالات فاضلابی پوسیدگی در این محصول بوجود می‌آید. از این رو انتخاب بهترین لوله و اتصال می‌تواند تا سال‌های بلند مدت خیال شما را از این بابت راحت نماید.
با مراجعه به فروشگاه اینترنتی دکتر تامین می‌توانید از قیمت انواع لوله فاضلابی مانند لیست قیمت اینگل و لیست قیمت پارس پلاست و دیگر برندها رو مشاهده کنید.