دوغاب چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
فهرست مطالب
دوغاب چیست و چه کاربردی دارد؟
دوغاب- به‌ویژه دوغاب ماسه سیمان- یکی از پرکاربردترین ملات‌ها در صنعت ساختمان‌سازی است. دوغاب انواع گوناگون و کاربردهای بی‌شماری دارد که بندکشی انواع سرامیک و کاشی و پرکردن خلل و فرج‌های بتن فونداسیون مهم‌ترین آن‌هاست. برای آشنایی با دوغاب، انواع آن و کاربردهایش، مقاله حاضر را تا انتها مطالعه کنید.
دوغاب چیست؟
دوغاب، ترکیبی است که از مخلوط‌کردن آب، سیمان و افزودنی‌های مورد نیاز به‌دست می‌آید. دوغاب گرانروی (ویسکوزیته) بسیار زیادی دارد و به همین دلیل از آن برای پرکردن درزهایی استفاده می‌شود که امکان دسترسی به آن وجود ندارد؛ مانند درزهای کاشی‌های، سرامیک‌ها و غیره. البته کاربرد دوغاب به این موارد محدود نمی‌شود و از آن جهت آب‌بندی تونل‌ها، متروها و اطراف لوله‌های گاز میدان‌های حفاری هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوغاب انواع گوناگونی دارد و نسبت اختلاط آن با توجه به محل کاربرد دوغاب متفاوت است که در ادامه مفصل درباره آن صحبت خواهیم کرد.
دوغاب سیمان چیست؟
برای درست‌کردن دوغاب، مقدار مشخصی سیمان با آب ترکیب می‌شود. با توجه به این‌که سیمان اصلی‌ترین موادی‌ست که برای درست‌کردن دوغاب استفاده می‌شود، به آن دوغاب سیمانی گفته می‌شود. این نوع دوغاب برای کف دستشویی، پرکردن فاصله‌های بین سرامیک‌ها و… استفاده می‌شود.
امروزها دوغاب‌های رقیق صنعتی زیادی در بازار وجود دارند که در صورت نیاز به دوغاب موزاییک، دوغاب کاشی کاری، دوغاب موزاییک پشت بام و حیاط، می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید. به‌طور کلی، نحوه استفاده از دوغاب، به کاربری فضای مورد نظر و مصالح استفاده‌شده در آن بستگی دارد. دوغاب از ترکیب پودرهای سنگی، سیمان بی‌رنگ، سیمان مشکی و… هم درست می‌شود.
معرفی انواع دوغاب و طرز تهیه آن‌ها
دوغاب که به آن پودر بندکشی هم گفته می‌شود، انواع گوناگونی دارد که هریک از آن‌ها به شیوه‌ای خاص و با ترکیب‌کردن نسبت معینی از مواد لازم به‌دست می‌آیند. پرکاربردترین انواع دوغاب عبارت‌اند از:
دوغاب سفید
این نوع دوغاب از ترکیب پودر خاک سنگ، سیمان سفید و آب به‌دست می‌آید. نسبت ترکیب این دو مواد با توجه به کاربرد دوغاب متفاوت است.
دوغاب رنگی با اکریلیک
برای تهیه این نوع دوغاب، لازم نیست رنگ آکریلیک را مستقیما به مواد تشکیل‌دهنده دوغاب اضافه کنید. ابتدا باید دوغاب سفید را تهیه کنید و روی درزهای مورد نظرتان بریزید. دو روز بعد رنگ آکریلیک را با آب رقیق کنید و با قلمو روی درزها بزنید. سپس، بلافاصله آن را دستمال بکشید.
دوغاب رنگی با پودر رنگ
برای تهیه این نوع دوغاب، علاوه بر پودر خاک سنگ، سیمان سفید و آب، به پودر رنگ هم احتیاج داریم. برای درست‌کردن این دوغاب، ابتدا باید پودر رنگ را در آب حل کنید و سپس، مواد ذکرشده را به آن اضافه کنید. توجه داشته باشید که پودر رنگ پس از خشک‌شدن، چند درجه روشن‌تر می‌شود.
دوغاب سیاه
دوغاب سیاه از ترکیب پودر خاک سنگ، سیمان سیاه، رنگ آکریلیک و آب به‌دست می‌آید.
دوغاب طوسی یا خاکستری
این نوع دوغاب از ترکیب آب، پودر خاک سنگ و سیمان سیاه درست می‌شود و برای تهیه دوغاب واش بتن برای درزگیری سرامیک واش‌بتن کاربرد دارد.
کاربرد دوغاب
پیش از آن‌که به کاربرد دوغاب بپردازیم، باید به این مسئله اشاره کنیم که دوغاب در دو حالت مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- سوسپانسیونی متشکل از پودرهای سرامیکی و پودر سنگ برای درزگیری کاشی و سرامیک یا مقام‌سازی آن‌ها
- سوسپانسیونی متشکل از آب و سیمان که برای ساخت بتن استفاده می‌شود
از مهم‌ترین موارد استفاده از دوغاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بندکشی و درزگیری سرامیک، کاشی و…
یکی از مهم‌ترین کاربردهای دوغاب سیمان سفید، پرکردن درز کاشی حمام و سرامیک است. در حقیقت دوغاب کاشی کاری و سرامیک، برای جلوگیری از نم‌زدن انجام می‌شود.
پی‌ریزی
استفاده از دوغاب برای پرکردن فضاهای خالی بین بتن، یکی از اساسی‌ترین مراحل انجام یک پی‌ریزی مطلوب و مطمئن است. عدم استفاده از دوغاب، باعث می‌شود که مقاومت نهایی سازه در برابر فشارهای ناشی از بارهای واردشده کاهش پیدا کند.
بتن‌ریزی
پس از آن‌که بتن‌ریزی یک سازه انجام می‌شود، سازه دارای ناهمواری‌ها و ناصافی‌های زیادی است. این مسئله قرارگیری تجهیزات روی سطح آن را دشوار می‌سازد. در چنین شرایطی از دوغاب سیمان استفاده می‌شود تا میزان این ناصافی‌ها و ناهمواری‌ها به‌حداقل برسد.
عایق آب
اگر سازه‌ای به محافظت در برابر رطوبت نیاز داشته باشد، از دوغاب به‌عنوان عایقی برای پیشگیری از ورود آب استفاده می‌شود.
ملات و درون پی‌ریزی
استفاده از دوغاب در ملات و پی‌ریزی ساختمان باعث می‌شود که پس از سفت‌شدن، کوچک‌ترین رطوبتی به درون سازه وارد نشود.
فونداسیون
فونداسیون یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال ضروری‌ترین بخش هر ساختمانی است. اگر فونداسیون به‌درستی انجام نشود، احتمالا فرونشست سازه در طول زمان افزایش پیدا می‌کند. استفاده از دوغاب برای پرکردن درزها و فاصله‌های بتن‌ها، مقاومت نهایی سازه را ارتقا می‌بخشد. دوغاب تنها ماده‌ای‌ست که حتی به ریزترین درزهای بتن رسوخ می‌کند و آن‌ها را پر می‌کند.
ساخت سد
در مرحله بسترسازی سد، برای آن‌که نفوذ آب به زمین به‌حداقل برسد، از ترکیب دوغاب و سایر ترکیبات دیگر استفاده می‌شود.
فیکس‌کردن میلگرد یا میله
دوغاب برای فیکس‌کردن میله یا میلگرد، در مقایسه با گزینه‌هایی مثل آسفالت، گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری است.
پی‌ریزی پایه‌های پل
از ترکیب دوغاب‌های سیمانی و سایر ترکیبات می‌توان برای پی‌ریزی پایه‌های پل استفاده کرد.
چرا استفاده از دوغاب مهم است؟
استفاده از دوغاب، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در فرایند ساختمان‌سازی است. دوغاب ترکیبی است که نقش به‌سزایی در استحکام‌بخشیدن به فونداسیون و پی‌ریزی بنا ایفا می‌کند. بتن‌هایی که در فونداسیون و پی‌ریزی بنا استفاده می‌شوند، دارای خلل و فرج‌هایی هستند که اگر پر نشوند، تهدیدی برای مقاومت نهایی سازه محسوب می‌شوند.
برای پرکردن این درز و فاصله‌ها، دوغاب بهترین انتخاب است. چون دوغاب می‌تواند حتی به ظریف‌ترین درزها نفوذ و آن‌ها را پر کند. علاوه بر این، دوغاب پس از خشک‌شدن محافظت خوبی در برابر رطوبت ایجاد می‌کند. بنابراین، مهم‌ترین کاربرد دوغاب، افزایش مقاومت فونداسیون و پی‌ریزی سازه یک ساختمان است.
همان‌طور که پیش از این به آن اشاره شد، دوغاب انواع و مصارف گوناگونی دارد که استفاده از آن برای بندکشی سرامیک، کاشی و موزاییک از دیگر کاربردهای مهم آن محسوب می‌شود. عدم استفاده از دوغاب موزاییک کاشی کاری، دوغاب موزاییک حیاط و دوغاب برای کف دستشویی، منجر به فرونشست موزایک و کاشی یا نم‌پس‌دادن خواهد شد.
نسبت سیمان به ماسه در دوغاب چقدر است؟
نسبت ماسه به سیمان در دوغاب با توجه به کاربرد دوغاب متفاوت است. برای مثال، در دوغاب ماسه سیمانی که برای پرکردن درزهای سرامیک، کاشی و…. مورد استفاده قرار می‌گیرد، نسبت دوغاب سیمان ماسه به پودر سنگ، برابر است با ۲۳ به ۷۵ لیتر در هر متر مربع. برای آن‌که دوغاب تهیه‌شده از مقاومت بالایی برخوردار باشد، باید در تعیین نسبت ترکیب مواد، محاسباتی دقیق و اصولی انجام داد.
مدت زمان خشک شدن دوغاب چقدر است؟
مدت زمان خشک‌شدن دوغاب با توجه به نوع و کاربرد آن متفاوت است. برای مثال اگر از دوغاب برای بندکشی سرامیک و کاشی استفاده می‌کنید، بهتر است ۱۲ ساعت صبر کنید و در این مدت از ریختن آب و رفت‌وآمد در آن فضا خودداری کنید تا نهایت اثربخشی دوغاب را مشاهده کنید.
نتیجه گیری
دوغاب، عنصری ضروری و جدانشدنی در فرایند ساخت‌وساز است. استفاده از این ملات به‌اندازه‌ای مهم است که بدون آن، اطمینان از مقاومت کافی فونداسیون یک سازه و نم‌ندادن کف دستشویی و حمام امکان‌پذیر نیست. در مقاله حاضر با شما درباره کاربردهای ملات دوغاب و انواع گوناگون آن صحبت کردیم و سعی کردیم به سوالات شما درباره دوغاب پاسخ دهیم.
برای خرید انواع مصالح ساختمانی مرغوب از برندهای معتبر، روی دکتر تامین حساب کنید. برای مشاوره و خرید مصالح از دکتر تامین، این‌جا کلیک کنید.
