عایق کاری لوله حرارتی یکی از فرآیندهای مهمی است که بعد از اتمام لوله کشی انجام می‌شود. از عایق کاری انواع لوله‌های ساختمانی به منظور حفظ گرمای لوله‌ها و همچنین اجتناب از یخ‌ زدگی در فصل سرما استفاده می‌شود. معمولاً روش‌های متفاوتی برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طرف دیگر نوع عایق کاری برای لوله‌هایی که در معرض سرما قرار دارند با لوله‌هایی که در معرض گرما هستند متفاوت است. به هر حال در ادامه به عایق کاری انواع لوله‌ مانیسمان، لوله‌ درزدار، لوله‌ گالوانیزه، لوله‌ پنج لایه نیوپایپ، لوله‌ تک لایه آذین و لوله فاضلابی می‌پردازیم.

عایق کاری انواع لوله‌های ساختمانی

عایق کاری انواع لوله‌های آب بهترین روش برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی در سیستم تأسیسات ساختمانی می‌باشد. استفاده از عایق موجب می‌شود تا لوله‌ها به راحتی حرارت و گرمای آب را در خود حفظ کنند. این موضوع می‌تواند به طور مستقیم روی مصرف سوختی که در جهت گرم کردن آب مصرف می‌شود، تأثیر بگذارد. از طرف دیگر زمانی که در سیستم لوله کشی از عایق کاری مناسبی استفاده شود، لوله‌های مربوط به آب سرد با قرار گرفتن در معرض سرمای شدید دچار مشکلاتی همچون یخ زدگی نمی‌شوند و این موضوع هم روی مصرف آب و هم بر مصرف بیش از اندازه سوخت و گاز تأثیر می‌گذارد.

عایق کاری برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل لوله و کاهش آلودگی صوتی و جلوگیری از هدر رفتن انرژی نیز نقش مهمی دارد و همانند یک بازدارنده عمل می‌کند. از مهم‌ترین کاربردهای عایق کاری انواع لوله می‌توان به جلوگیری از انبساط لوله، همچنین شکستگی‌ها و خرابی‌های بعد از آن اشاره کرد. زمانی که آب درون لوله منجمد شود، حجم آن بیشتر می‌شود و این موضوع موجب ایجاد آسیب جدی به سیستم لوله کشی می‌گردد. اما زمانی که در لوله کشی از عایق کاری مناسبی استفاده شود، احتمال ایجاد یخ زدگی درون لوله‌ها به شدت کاهش پیدا می‌کند و کمتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد.

از طرف دیگر لوله کشی برای انتقال مواد داغ و گرم باید به عایق کاری مناسبی مجهز شود. استفاده از عایق کاری روی سیستم لوله کشی آب داغ می‌تواند از ورود سرما به داخل لوله‌ها جلوگیری کنند و در نتیجه سرما کمتر روی دمای آب داخل لوله تأثیر می‌گذارد. معمولاً لوله‌هایی که در دماهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند، گرمای بیشتری را هدر می‌دهند و از همین رو باید از عایق کاری با ضخامت بالاتری برای این لوله کشی‌ها استفاده نمود.

مطلب مرتبط: سیستم گرمایش از کف چیست؟ + 7 نکته کلیدی 

به منظور عایق کاری مخازن و لوله‌ها از نوعی عایق به نام عایق پتویی استفاده می‌شود. برای این عایق از پشم سنگ، پشم چوب، پشم شیشه، پشم حیوانات استفاده می‌شود. عایق پلاستیکی یکی از رایج ترین انواع عایق است که از ماندگاری و کارایی بالایی برخوردار است از این عایق بیشتر برای لوله‌های مربوط به آب داغ یا کابل‌های گرمایشی استفاده می‌شود.

عایق کاری به وسیله فوم پلی اتیلن نیز نوع دیگری از عایق لوله است که بسیار مقرون به صرفه بوده و نصب آن نیز نسبت به سایر انواع عایق‌ها راحت تر است. جنس این فوم نسبت به انواع عایق پلاستیکی محکم تر است و با تغییر دما منقبض و منبسط می‌شود. از همین رو از این فوم نباید روی لوله آب گرم یا نوار گرمایشی استفاده نمود. از دیگر انواع عایق می‌توان به نوعی عایق فومی اشاره کرد نصب این عایق بسیار ساده است که تنها می‌توانید با فشار دادن آن روی لوله آن را نصب نمایید.

محصولات مرتبط

یکی از مهم ‌ترین مسائلی که باید در مورد عایق کاری انواع لوله بدانید این است که تمامی لوله‌ها باید بعد از عایق کاری، حتماً آب بندی شوند. در واقع شما بعد از اتمام عایق کاری باید اطمینان حاصل کنید که تمامی اتصالات و عایق کاری‌ها به طور کامل مهر و موم شده‌اند و هیچ راه نفوذی به درون لوله وجود ندارد.

عایق کاری لوله‌های فلزی

لوله‌های فلزی یکی دیگر از انواع رایج لوله‌های مورد استفاده در تأسیسات ساختمان هستند. برای عایق کاری لوله‌ها و تأسیسات فلزی معمولاً از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود. این کار معمولاً با هدف صرفه جویی در انرژی انجام می‌شود. بعلاوه زمانی که به جای لوله فلزی از لوله گالوانیزه در سیستم لوله کشی استفاده می‌شود، وجود عایق کاری می‌تواند از این لوله در برابر عوامل محیطی نیز محافظت کند. انواع عایق‌های مورد استفاده در لوله‌های فلزی معمولاً عایق‌های رطوبتی، حرارتی، هدایت حرارتی، تشعشعی، پتوی، قطعه‌ای و عایق صدا هستند که بنا بر شرایط مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عایق کاری لوله‌های به کار رفته در موتورخانه و کانال‌های مربوط به آن یکی از مراحل ضروری بعد از اتمام لوله کشی است.

• برای این کار ابتدا سطوح لوله‌ها به طور کامل تمیز می‌شوند.
• سپس روی تمامی لوله‌های رفت و برگشت در سیستم لوله کشی از پوشش ضد زنگ استفاده می‌شود.
• در این مرحله برای عایق کاری لوله‌های موتورخانه از عایق پشم شیشه یا پشم سنگ استفاده می‌شود.
• سپس به منظور جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به داخل لوله‌ها روی آن نوار پلاستیکی با عرض ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر استفاده می‌گردد.
• در نهایت زانوها و چند راهی‌ها را به وسیله کاغذ کشی پوشش می‌دهند و سپس روی آینه رنگ کاری می‌شود

عایق کاری لوله‌های پلیمری

از لوله‌های پلیمری به منظور انتقال آب آشامیدنی و سیستم لوله کشی ساختمان استفاده می‌شود. برای حفظ دمای آب سرد لوله کشی ساختمان لازم است از عایق کاری مناسبی استفاده شود. از طرف دیگر لوله کشی آب گرم ساختمان نیز باید به عایق کاری مناسبی تجهیز شود.

1- عایق کاری لوله پنج لایه

لوله‌های 5 لایه یکی از بهترین انواع لوله برای سیستم لوله کشی ساختمان هستند. برای عایق کاری لوله‌های پنج لایه ابتدا سطح بیرونی لوله کاملاً تمیز می‌شود. سپس روی آن از ضد زنگ استفاده می‌شود. بعد از این مرحله سطح لوله با استفاده از پشم شیشه یا پشم سنگ عایق کاری می‌گردد. برای این کار ورقه عایق باید روی لوله قرار بگیرند و با مفتول به لوله وصل شوند.

2- عایق کاری لوله سه لایه

لوله‌های سه لایه یکی از رایج ترین انواع لوله‌های مورد استفاده برای تخلیه فاضلاب ساختمان‌های مسکونی و تجاری، همچنین لوله کشی آب در زیر زمین و بر روی سطح آن هستند. این لوله‌ها نیز همانند سایر انواع لوله‌ها برای افزایش استحکام و همچنین نفوذ ناپذیری نیاز به عایق کاری دارند. به طور معمول برای ساخت لوله سه لایه از مواد اولیه پلیمری و مواد pvc استفاده می‌شود. این لوله‌ها دارای استحکام و انعطاف بالایی هستند و زمانی که عایق کاری مناسبی نیز روی آن انجام شود، قدرت و استحکام بالاتری کسب می‌کنند.

یکی از رایج ترین مشکلات مربوط به لوله‌های سه لایه مربوط به نشتی در محل اتصالات است. برای برطرف کردن این موضوع لازم است بعد از اتمام لوله کشی حتماً لوله‌های سه لایه عایق بندی شوند و تمامی محل‌های اتصالات به طور دقیق مورد آب بندی قرار بگیرد.

3- عایق کاری لوله تک لایه

لوله تک لایه که با نام لوله‌های پروپیلن نیز شناخته می‌شوند بیشتر برای انتقال آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد، معمولاً اگر شرایط مناسب قرار بگیرند و به خوبی عایق کاری شوند، تا 50 سال نیز بدون مشکل کار می‌کنند. این لوله‌ها قادر به تحمل دمای بسیار پایین تا کمتر از منفی ۲۱ درجه سانتی گراد و دمای بسیار بالا تا بیشتر از ۹۵ درجه سانتی گراد هستند از طرف دیگر عدم ایجاد رسوب یا رشد جلبک در این لوله‌ها موجب شده که برای انتقال آب آشامیدنی بسیار مناسب باشند. عایق کاری لوله تک لایه نیز به مانند سایر لوله‌های پلیمری انجام می‌شود.

4- عایق کاری لوله فاضلابی

به طور معمول برای لوله کشی فاضلاب از انواع لوله‌های متفاوتی استفاده می‌شود. اما یکی از مهم ترین کارهایی که باید بعد از روند لوله کشی انجام شود، مربوط به عایق کاری لوله فاضلابی است. زمانی که لوله فاضلاب به خوبی عایق شود، عمر مفید لوله افزایش پیدا می‌کند و از طرفی امکان نشتی و آلودگی محیط زیست تا میزان زیادی کاهش پیدا می‌کند. یکی از رایج ترین راه‌ها و روش‌های عایق کاری لوله‌های فاضلابی، استفاده از ایزولاسیون و یا بتن کاری است. برای این کار پوششی از بتن روی لوله کشی انجام می‌شود. این کار از لوله در برابر عوامل محیطی، فیزیکی، اشعه خورشید و همچنین ضربه محافظت می‌کند. به طور معمول ضخامت این عایق کاری بعد از خشک شدن حدود ۱ سانتی متر است و از آن جایی که تمام درزها و سطوح لوله کشی را به خوبی پوشش می‌دهد، عایق مناسبی برای لوله‌های فاضلابی محسوب می‌شود.

معمولاً پوشش محافظتی پلی اورتان یا همان عایق کاری بتن، از لوله در برابر نور خورشید ضربات مکانیکی، خراش، انعطاف پذیری، رطوبت، مواد شیمیایی، گرمای شدید و سرمای شدید محافظت می‌کند. از طرف دیگر زمانی که روی لوله‌های فاضلاب از عایق کاری مناسبی استفاده شود، صدای کمتری نیز از داخل سیستم لوله ‌کشی شنیده می‌شود و شما در داخل خانه و یا هر بخش دیگری کمتر متوجه صدای چکه آب و یا جریان آب در لوله خواهید شد.

سوالات متداول

چرا لوله‌ها به عایق کاری نیاز دارند؟
معمولاً به منظور جلوگیری از تعریق لوله‌ها، همچنین اجتناب از یخ زدن لوله و جلوگیری از اتلاف انرژی از عایق کاری برای لوله استفاده می‌شود.

عایق کاری در چه مرحله‌ای از لوله‌ کشی انجام می‌شود؟
به طور معمول فرآیند عایق کاری بعد از اتمام لوله کشی و بعد از نصب کامل لوله کشی اجرا می‌شود.

مقرون به صرفه ترین نوع عایق مخصوص لوله کشی چیست؟
اقتصادی ترین نوع عایق کاری مربوط به Tubolit یا نوعی عایق پلی اتیلن است که از آن برای لوله کشی داخلی و سیستم لوله کشی خانگی استفاده می‌شود.

از عایق پشم شیشه بیشتر برای چه شرایطی در لوله کشی استفاده می‌شود؟
این عایق بیشتر برای محافظت از لوله‌ها در برابر حرارت و صدا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای جلوگیری از یخ زدگی لوله‌های آبرسانی و اجتناب از اتلاف گرما از چه عایقی استفاده می‌شود؟
از عایق پلی اتیلن برای جلوگیری از یخ زدن لوله‌های آّبرسانی و جلوگیری از اتلاف گرم استفاده می‌شود.

بهترین عایق صوتی لوله‌های فاضلابی چه نوع عایقی است؟
استفاده از عایق پشم سنگ یکی از بهترین انواع عایق برای جلوگیری از انتشار صدا در لوله‌های فاضلابی است.

جمع بندی

عایق کاری لوله‌های تأسیسات و ساختمانی یک مرحله مهم و ضروری در روند لوله کشی است که موجب افزایش ایمنی و کاهش مصرف انرژی می‌شود. معمولاً برای هر نوع سیستم لوله کشی از فرآیند عایق کاری متفاوتی استفاده می‌شود. در مقاله انواع عایق کاری برای لوله‌های فلزی و پلیمری بیان شد و به بررسی مدل‌های مختلف هر کدام از این دو دسته پرداخته شد.